گاهی اوقات بدون اینکه استفاده خاصی از اینترنت کرده باشید، متوجه می‌شوید که حجم بسته‌تان خیلی زودتر از موعد تمام شده است. در چنین شرایطی یکی از دلایل مهم می‌تواند مربوط به تنظیمات نادرست مودم یا وای‌فای و کاربران دیگری باشد که به شبکه شما متصل هستند. در این مقاله، به بررسی چرا اینترنتم زود تموم میشه تنظیمات اشتباه و کاربران متصل می‌پردازیم و راه‌کارهایی برای کنترل و مدیریت بهتر حجم اینترنت ارائه می‌دهیم.

چند نفر به اینترنت شما وصل‌اند؟ (شناسایی کاربران متصل)

اولین سوالی که باید از خود بپرسید این است: "آیا فقط من از این اینترنت استفاده می‌کنم؟" در بسیاری از موارد، افراد دیگری بدون اطلاع شما (مثل همسایه‌ها، میهمانان، یا حتی هکرها) به مودم وای‌فای شما متصل هستند و حجم اینترنت را مصرف می‌کنند.

برای شناسایی دستگاه‌های متصل می‌توانید از روش‌های زیر استفاده کنید:

• ورود به صفحه تنظیمات مودم (معمولاً با وارد کردن IP 192.168.1.1 در مرورگر)

• رفتن به بخش Device List یا Connected Devices

• مشاهده تعداد و نام دستگاه‌های متصل

• اگر دستگاهی ناشناس دیدید، پس احتمالاً رمز شما لو رفته است

چگونه اتصال افراد غریبه را قطع کنیم؟

۱. تغییر رمز عبور وای‌فای: اگر فکر می‌کنید کسی بدون اجازه از اینترنت شما استفاده می‌کند، سریعاً رمز را عوض کنید و نوع رمزگذاری را روی WPA2 یا WPA3 بگذارید.

۲. فعال‌سازی MAC Filtering: می‌توانید دسترسی به مودم را فقط به دستگاه‌هایی با آدرس MAC مشخص محدود کنید.

۳. خاموش کردن WPS: قابلیت WPS با فشردن یک دکمه امکان اتصال سریع را فراهم می‌کند، اما ممکن است امنیت را کاهش دهد. پیشنهاد می‌شود آن را غیرفعال کنید.

نقش تنظیمات مودم در مصرف حجم اینترنت

تنظیمات مودم می‌تواند تأثیر زیادی بر نحوه مصرف اینترنت داشته باشد. مثلاً:

• پورت‌های باز شده برای دستگاه‌ها یا بازی‌ها: اگر قبلاً برای کنسول بازی یا برنامه خاصی پورت باز کرده‌اید، ممکن است باعث شود مصرف بدون کنترل صورت بگیرد.

• استفاده از DNS باز یا اشتباه: در برخی مواقع مودم به سرورهای ناامن وصل است که باعث باز شدن تبلیغات زیاد یا درخواست‌های بیهوده می‌شود.

برای بررسی این موارد می‌توانید وارد پنل مدیریت مودم شوید و گزینه‌هایی مانند:

• Port Forwarding

• DNS Settings

• Firewall

را بررسی یا بازتنظیم (Reset) کنید.

بررسی مصرف وای‌فای توسط تلویزیون هوشمند، کنسول بازی و...

بسیاری از کاربران فراموش می‌کنند که دستگاه‌هایی مانند:

• تلویزیون‌های هوشمند (Smart TV)

• کنسول‌های بازی (PS4، Xbox)

• گیرنده‌های دیجیتال اندرویدی

• لپ‌تاپ‌های بدون استفاده

نیز ممکن است در پس‌زمینه در حال آپدیت شدن یا پخش محتوا باشند. این دستگاه‌ها اگر به وای‌فای متصل باشند، بدون اطلاع شما حجم زیادی مصرف می‌کنند.

برای جلوگیری از این موضوع:

• دستگاه‌هایی که استفاده نمی‌شوند را از مودم قطع کنید

• قابلیت Auto Update را در تنظیمات آن‌ها غیرفعال کنید

• از کابل LAN استفاده کنید و وای‌فای آن‌ها را خاموش نگه دارید

آپدیت مخفی مودم یا Firmware Update

برخی از مودم‌ها به‌صورت خودکار به‌روزرسانی دریافت می‌کنند که این فرآیند می‌تواند حجم اینترنت شما را مصرف کند. معمولاً این آپدیت‌ها در پس‌زمینه انجام می‌شوند.

برای کنترل آن:

• به تنظیمات مودم بروید

• در بخش Firmware Update، بررسی کنید که گزینه «Automatic Update» فعال نباشد

محدود کردن سرعت کاربران متصل با QoS

اکثر مودم‌های جدید قابلیت QoS (Quality of Service) دارند که به شما امکان می‌دهد برای هر دستگاه متصل به مودم، یک حد سرعت یا اولویت مشخص کنید.

مثلاً:

• برای گوشی فرزندتان سرعت را محدود کنید تا نتواند با دانلودهای سنگین حجم را مصرف کند

• به لپ‌تاپ خودتان اولویت بیشتری بدهید تا سرعت بهتری داشته باشد

استفاده از اپلیکیشن‌های مدیریت مودم

برخی شرکت‌ها مانند TP-Link، D-Link یا ASUS اپلیکیشن‌هایی ارائه داده‌اند که می‌توانید از طریق موبایل مصرف اینترنت هر دستگاه را ببینید و حتی آن‌ها را از شبکه خارج کنید. اگر مودم شما از این امکانات پشتیبانی کند، مدیریت مصرف راحت‌تر خواهد بود.

حالت مهمان را فعال کنید (Guest Network)

یکی از راهکارهای حرفه‌ای برای کنترل مصرف، راه‌اندازی شبکه‌ی مهمان در مودم است. با این روش:

• مهمان‌ها به اینترنت دسترسی دارند، ولی نمی‌توانند به دستگاه‌های اصلی شما وصل شوند

• می‌توانید سرعت یا حجم آن‌ها را محدود کنید

• در پایان مهمانی، شبکه مهمان را خاموش کنید

استفاده از مودم حرفه‌ای با قابلیت آمار مصرف

اگر مصرف اینترنت برای شما اهمیت زیادی دارد، پیشنهاد می‌شود از مودم‌های پیشرفته‌تری استفاده کنید که امکاناتی مانند:

• نمایش دقیق مصرف دیتا

• تنظیم سقف حجم مصرف برای هر دستگاه

• ارسال هشدار در صورت مصرف زیاد

را دارند. این مودم‌ها قیمت بالاتری دارند، اما برای کنترل مصرف دقیق‌تر، انتخاب مناسبی هستند.

جمع‌بندی

تمام شدن زودهنگام اینترنت همیشه به دلیل مصرف توسط شما نیست. در بسیاری از مواقع، مودم شما بدون اینکه متوجه شوید به افراد یا دستگاه‌هایی اجازه مصرف حجم را می‌دهد. با مدیریت درست تنظیمات مودم، کنترل دسترسی کاربران، خاموش کردن به‌روزرسانی‌های خودکار و استفاده از امکانات امنیتی، می‌توانید جلوی مصرف بی‌رویه را بگیرید و طول عمر بسته اینترنت خود را چند برابر کنید.